گرگان را چراغانی کنید

به گزارش خبرگزاری فارس از گرگان، این سفر افتخارآفرین در سال ۲۵۵ هجری قمری و در حالی که بنا به گفته محدثین، امام حسن‌عسکری (ع) در آن زمان ۲۳ سال سن داشتند اتفاق افتاده است.

گرگان، که معرّب جرجان است و امروز مرکز استان سرسبز گلستان قلمداد می‎شود، در منطقه‌ای که از قدیم استرآباد نامیده می‌شد، واقع است استرآباد از گذشته دور، منطقه وسیعی بوده که بین خراسان پهناور و طبرستان «استان مازندران فعلی» قرار داشته است.

استرآباد که شهر جرجان را هم در برمی‌گرفت در گذر زمان، به خود شهر جرجان اطلاق شده و آن طور که آمده، شهر گرگان تا سال ۱۳۱۶ شمسی، استرآباد نامیده می‌شد به طوری که در سال ۱۳۸۹ شمسی با تصویب شورای اسلامی شهر گرگان، روز تغییر نام شهر استرآباد به گرگان «در سال ۱۳۱۶ خورشیدی، زمان رضاشاه!» یعنی: بیستم شهریورماه، «روز گرگان» نام گرفت.

جرجان، همواره مرکز و ماوای پیروان اهل‌بیت (ع) و امامزادگان بسیاری بوده و اکنون، مرقد مطهر دو تن از فرزندان امام هفتم شیعیان، حضرت امام موسی کاظم (ع) به نام‌های امامزاده عبدالله، در محل قبرستان عمومی شهر و امامزاده اسحاق «معروف به امامزاده نور» واقع در محله قدیمی سرچشمه، چون ستارگانی بر تارک شهر می‌درخشند.

با این حال، محل قدمگاه و تشریف‌فرمایی امام حسن‌عسکری (ع) که در یکی از محلات قدیمی این شهر به نام سبزه‌مشهد قرار دارد، به جهت حضور پررنگ و با برکت یازدهمین امام معصوم (ع) دارای جایگاه منحصر به فردی است.

با توجه به اینکه پنج‎شنبه ۲۴ دی‎ماه مقارن با سوم ربیع‎الثانی است فرصتی مهیا شد تا باب گفت ‎و گویی با ابراهیم حنیف‎نیا محقق و نویسنده و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان داشته باشیم که یقینا خواندن ادامه این مطلب خالی از لطف نخواهد بود.

فارس: درباره فلسفه وجودی مکان مقدسی که در محله سبزه‌مشهد شهرستان گرگان به قدمگاه امام حسن‌عسکری (ع) شهرت یافته برای‌مان صحبت کنید؟

حنیف‎نیا: سوم ربیع‎الثانی روز ورود امام حسن‌عسکری (ع) به گرگان بدون تردید یکی از ارزشمندترین افتخارات مردم این شهر است و از مقدس‎ترین نقاط گرگان، همین مکانی است که قدمگاه آن امام عزیز است و اکنون محل آن در یکی از نقاط قدیمی شهر به نام سبزه‌مشهد و در جوار مصلای فعلی واقع است.

این قدمگاه مقدس، که در حال حاضر به جای آن، مسجد امام حسن‌عسکری (ع) بنا شده است، در ابتدا منزل مسکونی «جعفر‌بن‌شریف جرجانی» بوده و امام یازدهم (ع)، طبق وعده‌ای که هنگام مسافرت جعفر‌بن‌شریف به سامرا به وی می‎دهند، در این مکان حضور به هم می‌رسانند و با مردم گرگان ملاقات می‌کنند و به رفع مشکلات آن‎ها مبادرت می‌ورزند.

نکوداشت این‌گونه مکان‌های مقدس و معرفی آن به دیگران، مصداق بارز «تعظیم شعائر الله» محسوب می‌شود بنابراین باید از این مرکز گران‌بها و ارزش‌مند به عنوان کانون تجمعات و ایمان‌افزایی مردم استفاده کرد و در راستای سیراب کردن جان‌های تشنگان دین و ایمان بهره جست.

این وضعیت موجب می‌شود ایمان و معنویت که گمشده دنیای امروز و همه زمان‌ها است در جامعه ارتقا یابد، که به طور قطع، در رفتار و کردار و اخلاق و تقوا و سایر شئونات اجتماع، تأثیرات مثبت و شگرفی به جای خواهد گذاشت.

فارس: به نظر شما مردم نسبت به این نگین باارزش معنوی چقدر شناخت دارند؟

حنیف‎نیا: گرچه هر سال، به همت جمعی از دوست‌داران اهل‌بیت (ع) در این مکان فوق‎العاده بی‎نظیر و مقدس، مراسم مختصری برگزار می‎شود، ولی به علت بی‎اطلاعی و کم‎توجهی عمومی، آن‎گونه که در خور آن است مورد توجه قرار نمی‌گیرد.

این مکان با ارزش، که چون نگینی در دل شهر گرگان است، از آن غفلت شده و مهجور باقی مانده است که توسط نهادهایی مانند اوقاف و امور خیریه، فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، میراث فرهنگی، شهرداری و … در معرفی و رسیدگی به آن کار مناسب صورت پذیرد.

این کرامتی است که مردم گرگان به واسطه آن باید به خود ببالند. حال آن که، متأسفانه از طرف مردم گرگان، به‌ویژه گرگانی‌های اصیل و بومی، موقعیت این امتیاز بزرگ و این مکان باارزش معرفی نشده و از این ظرفیت مهم فرهنگی و معنوی بهره‎گیری مفید نمی‎شود. حتی در هیچ یک از کتاب‌هایی که تاکنون درباره تاریخ گرگان و آثار تاریخی این شهر نوشته شده، اشاره‌ای به این میراث معنوی و گران‌بها دیده نمی‌شود!.

حال آن که، این مکان مبارک، بزرگ‌ترین نشانه و سند است که این شهر، حداقل از ۱۲۰۰ سال پیش تاکنون، نام «جرجان» را بر روی خود داشته است. زیرا در این حدیث، نام «جرجان» چندین بار تکرار شده و کسانی که ساکن این شهر بوده‌اند، از جمله: جعفر‌بن‌شریف، با پسوند جرجانی (منتسب به شهر جرجان یا گرگان) یاد شده‌اند.

در هر صورت، انتخاب گرگان در بین شهرهای مختلف ایران، توسط امام حسن‌عسکری (ع)، پدر گرامی امام زمان (عج)، جهت حضور و دیدار با پیروان و شیعیان، نشانه‌ای از اهمیت سرزمین متفاوت و دوست‌داشتنی‌ گرگان است.

فارس: انتظارات جنابعالی از مسئولان و متولیان چیست؟

حنیف‎نیا: سوم ربیع‎الثانی روز بسیار مبارکی است این روز باید به نام «روز گرگان» نام‌گذاری شود که بزرگ‌ترین افتخار برای گرگان و نشانه آشکار فرهنگ دینی و سبقت در ولایت‌مداری مردم آن است.

قبل از اینکه این شهر در زمان رضاخان میرپنج و توسط او، به گرگان تغییر نام داده باشد، این نام را امام و پیشوای راستین شیعه، حضرت امام حسن‌عسکری (ع)، با بیان و تشرف خویش در جمع مردم آن زمان، رسمیت بخشید و سندش در تاریخ ثبت گردید و باقی ماند.

هنوز هم دیر نشده و مکان این قدمگاه پر اهمیت و بناها و محلات اطراف آن، که در محدوده بافت قدیمی شهر واقع شده و بسیاری از اماکن مربوط به میراث فرهنگی، آثار باستانی، امامزادگان، نیز مصلای بزرگ شهر، که متصل و نزدیک به این یادگار امام حسن‌عسکری (ع) است، ظرفیت آن را دارد، که با محوریت این قدمگاه، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز فرهنگی، مذهبی، تفریحی و توریستی، مورد استفاده همه مردم ایران و گردشگران دنیا قرار گیرد.

به طور کلی، از پتانسیل شهر گرگان آن‌گونه که باید، استفاده نشده و نمی‌شود این شهر، که مهد عالمان و فرهیختگان بزرگی بوده و دارای افتخارات فراوانی است، مظلوم واقع شده است گرچه اقدامات و تلاش‌های قابل توجهی در چند سال اخیر توسط بعضی از گرگان‌دوستان صورت گرفته و قابل تقدیر می‌باشد اما حیف است، که نگین والای این دیار کهن، یعنی: قدمگاه پر برکت امام یازدهم حضرت عسکری (ع) همچنان ناشناخته و مهجور بماند و در راستای شناساندن آن به سایر شهروندان و توریست‌های خارجی و داخلی کاری انجام نشود.

فارس: درباره چرایی سفر امام یازدهم به گرگان کمی بیشتر توضیح دهید؟

حنیف‎نیا: بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) جانشینان آن حضرت و پیشوایان معصوم (ع) هر یک در عصر خود، در مناطق مهم و حیاتی دنیای اسلام همچنان نفوذ داشتند امامان معصوم (ع) باوجود فشارهای خلفای ستمگر اموی و عبّاسی، با توجه به مقتضیات زمان و مکان و شرایط موجود و به شیوه‌های مناسب، ارتباط خود را با دوست‌داران و شیعیان‌شان حفظ می‌کردند و به آن‌ها قوت قلب می‌دادند.

خلفای عباسی برای جلوگیری از نفوذ امامان معصوم (ع) در میان مسلمانان، از هیچ کوششی دریغ نداشتند اِعمال فشار و محدودیت کم سابقه، برای کنترل ائمه معصومین (ع)، مهم‌ترین حربه آنان بود. این فشارها بعد از شهادت امام رضا (ع)، در عصر امام جواد، امام هادی و امام حسن‌عسکری (ع) به اوج خود رسید و هرچه جلوتر می‌آمد شدیدتر می‎گشت.

از آنجایی که خلفای ظالم عباسی شنیده بودند «مهدی موعود “عج”» که طومار حکومت ستم‌گران را در هم خواهد پیچید و حکومت عدل جهانی تشکیل خواهد داد، از نسل حضرت امام حسن‌عسکری (ع) است، آن حضرت را بیشتر در تحت مراقبت و محدودیت قرار داده بودند؛ به طوری که امام یازدهم در میان سایر ائمه اطهار (ع) از کوتاه‌ترین زمان، برای امامت و رهبری شیعیان برخوردار بوده است.

امام علی (ع) در حدود ۳۰ سال، امام حسن (ع) ۱۰ سال، امام حسین (ع) ۱۱ سال، امام سجّاد (ع) ۳۵ سال، امام باقر (ع) ۱۹ سال، امام صادق (ع) ۳۴ سال، امام کاظم (ع) ۳۵ سال، امام رضا (ع) ۲۰ سال، امام جواد (ع) با اینکه کوتاه‌ترین عمر را داشت ۱۷ سال، امام هادی (ع) ۳۳ سال و امام عسکری (ع) فقط شش سال (۲۵۴ تا ۲۶۰ ه.ق) امامت امت را به عهده داشتند.

علت نامیده شدن امام دهم و یازدهم به «عسکری» هم این بود، که آن دو امام بزرگوار را در شهر سامرا، به محله‌ای که لشکرگاه بود و نظامیان مستقر بودند منتقل کردند و به شدت تحت نظر قرار دادند. در این حال، ارتباط و رو‌در‌رویی حضوری امام با دوستان و شیعیان، کار ساده‌ای نبوده است.

نگاهی کوتاه به زندگانی امام حسن‌‌عسکری (ع) نشان می‎دهد که آن حضرت، در مدت کوتاه عمر خود (۲۸ سال)، برای نفوذ در افکار و اندیشه‌های مسلمانان و انسان‎های تشنه معارف و معنویت و رفع نیازهای آنان از هیچ کوششی فروگذاری نکرد و با مناطق مختلف جهان اسلام ارتباط برقرار کرده و مردم مشتاق را راهنمایی نمود.

نمونه آشکار این قبیل هدایت‌گری پیشوای معصوم شیعه را می‌توان، در سفر تاریخی آن امام عزیز و محبوب به شهر گرگان ملاحظه کرد.

فارس: مطلب ناگفته‎ای اگر باقی مانده بازگو بفرمایید؟

حنیف‎نیا: این مکان مقدس، به جهت ویژگی خاصی که دارد کاملاً استثنایی و بی‌نظیر محسوب می‎شود، زیرا تنها نقطه‌ای در روی زمین است که امام یازدهم (ع) با طی‌الارض و بدون وسیله، از شهر سامرا به آنجا سفر نموده و با قدوم مبارکش آن را زینت بخشیده است. گرچه مکان‌های محدود دیگری هم هستند که گفته می‌شود حضرت عسکری (ع) در آنجا حاضر شده‎اند، اما برای حضور امام در آن‌ مکان‌ها اتفاق نظر وجود ندارد. قدمگاه گرگان از نظر اسناد و مدارک بسیار مستند و یقین‎آور است.

از نظر کیفیت و نحوه حضور امام حسن‌عسکری (ع) در جمع عموم مردم گرگان، بعد از نماز ظهر روز جمعه، تا ساعاتی پس از آن و اتفاقاتی که رخ داده و نیاز همگان رفع شده و تمامی درماندگان و بیماران حاضر شفا یافته‌اند و برکاتی که از آن امام هُمام به جای مانده است، این واقعه بسیار مهم و قابل توجه است.

در این سفرِ با برکت و فوق‌‌العاده، از امام یازدهم (ع) معجزات متعددی ظاهر گشته که دالّ بر مقام امامت آن پیشوای معصوم بوده و بر حقانیت آن حضرت در همه عصرها حجت است از قبیل: اخبار غیبی و پیشگویی امام (ع) از زمان دقیق ورود جعفر‌بن‌شریف به گرگان، طی مسافت صدها فرسنگی فاصله مابین سامرا «محل سکونت حضرت» تا جرجان با طی‌الارض، رفع مشکلات و درمان مرض‌های گوناگون و صعب‌العلاج مردم جرجان در مدت معین و کوتاه گوشه‎ای از واقعه خاص و منحصر به فرد در گرگان است.

انتهای پیام/۸۳۰۰۱/ر۴۰/ظ۱۰۰۴